Bộ Tài chính đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân 20% trên phần thu nhập thực từ mỗi lần chuyển nhượng bất động sản, thay cho cách tính theo tỷ lệ cố định như hiện nay.
Tại dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính nhận định thực tế thực hiện chính sách thuế và quản lý thuế đối với giao dịch chuyển nhượng bất động sản thời gian qua đã phát sinh tình trạng cá nhân chuyển nhượng bất động sản nhưng kê khai giá chuyển nhượng trong hồ sơ khai thuế thấp hơn nhiều so với giá thực tế mua bán nhằm giảm số thuế phải nộp, gây thất thu thuế của Nhà nước.
Có ý kiến cho rằng cần nghiên cứu quy định thu thuế thu nhập cá nhân 20% trên thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, trên cơ sở thu nhập tính thuế xác định bằng giá chuyển nhượng bất động sản theo từng lần chuyển nhượng trừ giá mua bất động sản và các chi phí liên quan thì đảm bảo đúng theo bản chất giao dịch kinh tế.
Ngoài ra, ý kiến khác cho rằng cần nghiên cứu để điều tiết thuế cao hơn khi chuyển nhượng đối với các trường hợp đầu cơ sở hữu 3, 4… bất động sản trong thời gian ngắn gây bất ổn cho thị trường.
Bộ Tài chính đề xuất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản của cá nhân cư trú được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng.
Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản.
Trường hợp không xác định giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng bất động sản thì thuế thu nhập cá nhân được xác định bằng giá bán nhân với thuế suất.
Với bất động sản có thời gian nắm giữ dưới 2 năm thuế suất là 10%; đối với bất động sản có thời gian nắm giữ từ 2 năm đến dưới 5 năm thuế suất là 6%. Với bất động sản có thời gian nắm giữ từ 5 năm đến dưới 10 năm thuế suất là 4%. Với bất động sản có thời gian nắm giữ từ 10 năm trở lên và bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế thuế suất là 2%.
Thời gian nắm giữ bất động sản tính từ khi cá nhân có quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản từ ngày Luật Thuế Thu nhập cá nhân (thay thế) có hiệu lực đến thời điểm chuyển nhượng.
Đối với bất động sản có nguồn gốc từ nhận thừa kế không tính theo thời gian nắm giữ mà việc chuyển nhượng sẽ áp dụng thuế suất 2% (như hiện hành), bởi vì theo quy định của Bộ luật Dân sự, thừa kế là việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống (khác với cho, tặng bất động sản).
Khi cá nhân nhận thừa kế đã được miễn thuế thu nhập cá nhân theo quy định hiện hành thì khi thực hiện chuyển nhượng bất động sản này cần thiết phải nộp thuế để đảm bảo công bằng với những trường hợp mua bán thông thường.
Trường hợp cá nhân nhận thừa kế nhưng có hoạt động kinh doanh kiếm lời như đầu tư, đầu cơ thì thu nhập sẽ được xác định là thu nhập từ hoạt động kinh doanh và kê khai, nộp thuế theo quy định.
Bộ Tài chính đang báo cáo lãnh đạo, phối hợp với các đơn vị có liên quan để triển khai các bước tiếp theo trong kỳ họp, tại dự thảo Luật và trình Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.
Theo Bộ Tài chính, một số nước cũng sử dụng chính sách thuế, nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản.
Đức có 2 sắc thuế chính là thuế chuyển nhượng bất động sản và thuế thu nhập.
Thuế thu nhập từ bất động sản áp dụng mức thuế suất từ 14% đến 42%. Cá nhân mua bán bất động sản sẽ được miễn thuế thu nhập khi bất động sản được sở hữu trên 10 năm hoặc bất động sản không được xem là tài sản với mục đích kinh doanh (nếu cá nhân sở hữu bất động sản này có hoạt động giao dịch 3 lần trong 5 năm thì tài sản được cá nhân này sở hữu là bất động sản kinh doanh).
Tại Mỹ, chính sách chống đầu cơ bất động sản tùy thuộc vào luật pháp riêng tại từng tiểu bang. Quy định tại San Francisco (bang California), nếu một cá nhân bán bất động sản trong vòng 5 năm kể từ khi mua, sẽ bị áp thuế chuyển nhượng lũy tiến theo thời gian nắm giữ.
Cụ thể, mức thuế là 24% nếu bán trong năm đầu tiên; 22% nếu bán trong 1-2 năm; 20% trong 2-3 năm; 18% trong 3-4 năm và 14% nếu chuyển nhượng sau 4-5 năm.
Tại Singapore, nếu bất động sản được mua và bán lại trong năm đầu tiên, phần chênh lệch giá bị đánh thuế 100%. Sau 2 năm, thuế suất giảm còn 50% và sau 3 năm là 25%.
Tại Đài Loan, thuế suất là 15% nếu bán trong năm đầu tiên và 10% nếu bán trong năm thứ 2.
Tại Malaysia, thu nhập từ việc thanh lý bất động sản bị đánh thuế theo thời gian nắm giữ: 30% nếu bán trong 3 năm đầu, 20% nếu giữ từ 3-4 năm và 15% nếu giữ từ 4-5 năm.