Trong báo cáo về nhà ở và thị trường bất động sản quý II/2025, Bộ Xây dựng đã đề xuất một loạt giải pháp trọng tâm, trong đó có thu thuế bất động sản.
Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách thuế đối với nhà ở, bất động sản không sử dụng; thu thuế phần chênh lệch giá giữa giá tính tiền sử dụng đất và giá bán sản phẩm bất động sản của các dự án; thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch để tránh đầu cơ, thổi giá bất động sản.
Bộ Xây dựng coi đây là một trong số giải pháp trọng tâm cần thực hiện trong thời gian tới nhằm ổn định thị trường.
Trong thời gian qua, hoạt động đầu cơ, lướt sóng bất động sản diễn ra phổ biến tại nhiều địa phương, nhất là ở phân khúc đất nền. Báo cáo quý II/2025 của Bộ Xây dựng cho biết: “Thời điểm cuối quý I/2025 đã xảy ra hiện tượng sốt đất nền cục bộ tại một số địa phương như Bắc Ninh, Phú Thọ, Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng… Các giao dịch trong thời gian này chủ yếu là các giao dịch đầu cơ”.
Trước thực trạng đó, chính quyền địa phương đã đưa ra cảnh báo và triển khai các biện pháp kiểm soát. Kết quả là “giá chuyển nhượng đất nền đã được kiểm soát”, tuy nhiên “mặt bằng giá rao chuyển nhượng đất nền tăng nhẹ khoảng từ 3-5% so với quý I/2025”.
Việc đánh thuế vào phần chênh lệch giữa các lần chuyển nhượng bất động sản được kỳ vọng sẽ góp phần hạn chế tình trạng mua đi bán lại nhiều lần nhằm hưởng lợi từ chênh lệch giá, từ đó giảm thiểu đầu cơ và hướng thị trường phát triển ổn định hơn. Đồng thời, đây cũng được xem là giải pháp giúp tăng thu ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến từ giới đầu tư và chuyên gia bày tỏ lo ngại trước đề xuất này. Một trong những vướng mắc lớn là cách xác định chính xác giá vốn và chi phí thực tế để tính phần lãi chịu thuế, đặc biệt với các khoản như chi phí môi giới, nội thất, lãi vay… vốn khó chứng minh nếu không có hóa đơn đầy đủ. Với những trường hợp buộc phải bán tài sản trong thời gian ngắn vì lý do cá nhân như ly hôn, chuyển nơi ở, việc áp thuế cao có thể tạo gánh nặng không công bằng.
Một số chuyên gia cảnh báo, nếu không phân loại rõ mục đích sử dụng bất động sản để ở, đầu tư dài hạn hay đầu cơ thì việc áp dụng thuế đại trà có thể khiến thị trường thứ cấp bị nghẽn, gián tiếp ảnh hưởng đến thị trường sơ cấp. Cũng có ý kiến cho rằng, trước khi triển khai, cần đảm bảo có hệ thống dữ liệu minh bạch và quy trình kê khai thuế rõ ràng, thuận tiện, nhằm tránh phát sinh tranh chấp và tiêu cực trong thực tiễn.
Cùng với việc nghiên cứu chính sách thuế, Bộ Xây dựng đề xuất Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, phân loại khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án để tổng hợp, báo cáo Ban chỉ đạo số 751/QĐ-TTg ngày 11.4.2025 của Thủ tướng Chính phủ để giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng trong đó có các dự án bất động sản. Phối hợp với Bộ Xây dựng và các bộ liên quan nghiên cứu, thực hiện chuyển đổi số để liên thông các thủ tục từ giao dịch bất động sản, công chứng, thuế và đăng ký giao dịch đất đai trên môi trường điện tử.
Hiện tại, chính sách thu thuế phần chênh lệch giữa các lần giao dịch vẫn trong giai đoạn nghiên cứu và lấy ý kiến.
Trước đó, Bộ Tài chính đã có báo cáo gửi Quốc hội, trong đó, đề xuất tính thuế chuyển nhượng bất động sản trong dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Về đề xuất mới, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án. Phương án 1, trường hợp có cơ sở dữ liệu xác định được chính xác giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng BĐS thì tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản: Thuế suất 20% nhân với thu nhập chịu thuế (bằng giá bán trừ tổng chi phí liên quan đến BĐS chuyển nhượng).
Phương án 2, nếu không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng BĐS thì thuế thu nhập cá nhân được xác định trên tổng giá chuyển nhượng BĐS nhân với thuế suất 2%.
Được biết, hiện tại, thuế thu nhập cá nhân cho việc chuyển nhượng bất động sản được tính là 2% trên giá trị giao dịch. Tức là, người bán phải nộp thuế bằng 2% tổng giá trị bất động sản ghi trên hợp đồng chuyển nhượng, không quan tâm đến việc lãi hay lỗ.